Kenan Evren deyince, aklımıza askeri darbe, idamlar, faili meçhuller, sürgünler, cezaevleri, 80 darbe Anayasası, hiç unutulmayan sözlerinden biride “Asmayalım besleyelim mi?”
1980 darbesi insanların demokratik haklarını ellerinden aldı ve hatta darbe sonrası birçok masum kişinin ölümüne yol açtı. 1980 darbesi sonrasında Kenan Evren’in “Bir sağdan astık bir solda denge olsun diye” Sözü bu darbeden sonra yaşanan infazların en açık itirafı olmuştur.
O dönemin bıraktığı yaralar, üzerinden 35 yıl geçmesine rağmen, hala tam olarak kapanmamıştır. Darbeler, Türkiye’yi daima geriye götürmüş, insan hak ve özgürlükleri yok denecek seviyeye inmiştir. Köyler boşaltılmış, insanlar göçe zorlanmıştır. Maddi ve manevi büyük kayıplarımız olmuştur. Akabinde gelen sıkıyönetim insanları canından bezdirmiş, yaşam hakkını gasp etmiştir. Bu olaylardan bizim yaşadığımız bölge ve Doğu Anadolu bölgesi en çok etkilenerek, büyük yaralar almıştır.
Darbe oluncaya kadar geçen süreyi ayrı incelemek gerekiyor. Darbe öncesi ciddi ekonomik çöküş, güvenlik sorunu olmuştu. Üniversiteler değişik siyasi görüşler tarafından basılmış, baskı uygulanmıştı. O dönemde yaşanan fail-i meçhul cinayetler ve suikastların birçoğu hala karanlıkta kalmıştır. Ülke yönetiminde uygulanan yanlış politikalardan dolayı ülkenin ekonomisi ciddi biçimde etkilenmişti. Yıllardır duyduğumuz o ünlü tabirler ile “Tüp kuyruğu, yağ kuyrukları” Oluşmuştu.
Büyük sıkıntıların ardından bu gün artık demokratik açılım ve barış süreci konuşmaktayız. Geçmişimizden ders alarak, acilen evrensel insan hakları çerçevesinde tam demokrasiye kavuşmamız gerekiyor. Bunlardan biride 80 darbe Anayasasının değişmesidir. Genel seçimler yaklaşıyorken, bu çerçevede düşünüp hareket etmesi gereken tüm siyasi partilerimize çok iş düşüyor. Türkiye’nin karanlık günlere geri dönmemesi için; ırk, din ve dil çeşitliliğini zenginliğimiz olarak görüp, tüm insanların yaşam hakkına kavuşmasını sağlamak görevleridir.
Müslümanlar olarak ölünün arkasından konuşmuyoruz. Yaşayan zalimlere ders olur düşüncesiyle dün gece ölen Türkiye’nin son darbe lideri Kenan Evren hakkında yumuşak bir anlatımla bir şeyler karalamaya çalıştım. Siyasi, ekonomik veya diğer olanaklara güvenerek güç bende deyip, zulüm yapan, kendilerine biat etmeyenleri ötekileştirerek ezmeye çalışanlar unutmasınlar ki Kenan Evren’in sahip olduğu iktidar gücünün % 10’a sahip değildirler. Kenan Evren’e birçok insanın rahmetli demeye dili varmıyor. Öldükten sonra kötü anılmamak için zulümden uzak durmalı.
Kenan Evren’in ölümüyle darbeler döneminin izleri silinerek, kapansın. Bir daha darbeler, yaşanmaması dileğiyle aydınlık bir Türkiye geleceğimiz olsun.
M. Şerif ÖTER