Kürt sanatçı Bawer Can: Sanatçɪ özgür olmalɪdɪr

KÜLTÜR SANAT

Kürt sanatçı Bawer Can’ın sanat hayatını Mardin Time olarak mercek altına aldık.

Bawer Can, Kürt müziğini bize hem Kürtçe öğretmeni edasıyla hem de sanatçı edasıyla anlattı. Kürt sanatçı Bawer Can Kürtçe şarkı söylediği için memleketinden Çukurovaya/Mersine’e sürgün edilir. Onun amacı Öğretmen olmaktı. Çocukluğundan beri sanatın içinde olan Bawer Can , 1987 yılında Gurup Özgür (Koma Azad) isminde Müzik gurubunu kurar. Gurubun ismi kısa sürede Derik sınırlarını aşıp başta Çukurova olmak üzere Türkiye’nin bir çok yerine yayılır. Koma Azad 1991 yılında Mezopotamya Kültür Merkezi (MKM) nin kurulmasıyla kültürel çalışmalarını orada devam eder. 1994 yılında “Şemal” isminde kaset & Cd’leri müzikseverlerle buluşur. Bawer Can Nisan 1996 yιlιnda ülkesinde gördüğü baskιdan dayanamayarak Avrupaya sιğιnmacı olarak başvurur. Avrupada Sanat çalιşmalarιnιn yanιnda Kürdçe Öğretmeni olmak için okumaya başlar ve Kürdçe Öğretmenlik Diplomasιnι alιr. Çocuk ve Gençlere Müzik çalιşmalarιnιn yanιnda Çocuk, Genç ve yetişkinlere Kürdçe ders eğitimini verir. Bawer Can Avusturya Okullarιnda ve Kurslarda Kürdçenin resmi olarak eğitim dili olmasι için büyük bir mücadele başlatιr. Ve bu mücadelesinde başarιya ulaşιr. Artιk Avusturya da ilk defa Kürdçe resmi olarak Anadil eğitim dili olarak Kabul edilir. Bawer Can Berufsförderungsinstitut Oberösterreich (BFİ) Öğretmen olarak eğitim vermektedir. Başta Alman, Türk, Ermeni, İngiliz ve Kürdler olmak üzere diğer Irktan olan bir çok kişiye resmi olarak Kürdçe dil eğitimi vermektedir. Eğitimlerini tamamlıyanlara resmi olarak Sertifika verilmektedir.Ve halen Profesyonel olarak Müzik çalışmaları devam etmekte olan Kürt sanatçı Bawer Can´ın hayatını buradan okuyabilirsiniz ve takip edebilirsiniz: https://www.facebook.com/Bawercanmuzik
Bawer Can Hedef kitlesine, ne ya da neler yapmak istediğini, Öğretmenlik ve Sanatı bir arada nasɪl götürdüğünü, şarkı sözlerini nasıl yazdığını merak ettik, sorduk ve samimi cevaplar aldık.
Müzikle ne zaman ve nasıl tanıştınız?
Belki klasik bir cevap olur ama beni tanıyanlar da bilirler. Ben çocukluğumdan beri sanatɪn içindeydim ve sanatla büyüdüm. Darbuka çalar ve Türkü söylerdim. Sandalyede otururken (Darbuka çalmak için) ayağɪm yere deymezdi, ayaklarɪmɪn altɪna büyük taş koyarlardɪ ki yerden destek alayɪm.

İlk bestenizi ne zaman ve hangi ruh hali içinde yazdınız?
İlk bestemi söz ve müziği bana ait olan aynı zamanda 1. Albümümün de ismini alan „Vegerya“ yɪ yapmɪştɪm. Çok duygusal bir anda yazmɪştɪm. Ama ondan öncede 1995 yɪlɪnda Mezopotamya Kültür Merkezi çalɪşmalarɪm döneminde de Müzik yapɪyordum. (Benda te me)
Sanatsal hayatınıza yön veren duygular nelerdir?
Yaşadɪklarɪm ve gördüklerim sanatsal hayatɪma yön veriyor.
Kürt sanatının ve sanatçısının dünya standartlarına ulaşabilmesi için neler yapılmalıdır?
Sanatçɪ özgür olmalɪdɪr, Sanatçɪ özgür olmadɪğɪ sürece ne sanatɪnɪ özgürce yapabilir nede dünya standartlarɪna ulaşabilir.

Sizin sanat hayatınıza Kürt müziğinin hangi sanatçılarının katkıları oldu yada Esinlediğiniz Sanatçı Varmı?
Sanat hayatɪmda hiçbir sanatçɪnɪn katkɪsɪ olmadɪ, çünkü sanata başladɪğɪm dönemlerde Kürd sanatçɪlarɪ parmakla sayɪlabilecek kadardɪ, yada ben bilmiyordum veya duymamɪştɪm. Onlardan çoğu yurtdɪşɪnda yaşɪyordu. Esinlediğim Sanatçɪlar Şɪvan Perwer, Brader, Mihemed Şêxo, Tahsîn Taha, Meryem Xan, Eyşe Şan ve Hemîdo.
Genelde hangi müzisyenleri dinlersiniz?
Bütün müzisyenleri dinlerim ama bazɪlarɪnɪ beğenirim bazɪlarɪnɪ beğenmem.
İdeolunuz olan bir sanatçı var mı?
Hayɪr.
Şuan yurt dışında mülteci pozisyonunda olmanızdan ötürü nasıl bir ruh haliniz var, bunun sanatınıza yansıması nasıl oluyor?
Elbette Memleketten uzak olmak çok zor, İnsan gurbette iken denizden çɪkmɪş balɪğa benziyor. Memleket özlemi daha çok bestelerime de yansɪyor. Yazdɪğɪm bestelerin çoğu duygusaldɪr.
Son albümünüzü bize anlatabilir misiniz? Neden iki isim kullandɪnɪz? „DOMANÊ ROBOSKÎ VE AVŞÎN“
Domanê Roboskî (Roboskinin çocuklarɪ) sözleri Delîl Xidir´a, Müziği bana ait olan Zazaca bir parçadɪr. Roboskide Türk savaş uçaklarɪ tarafɪndan bombalanan 34 Kürd çocuklarɪnɪn anɪsɪna yapɪlmɪştɪr. „Avşîn“ söz ve müziği bana ait olan bir parça onu Kɪzɪma hitaben yaptɪm.

Albümde Size ait ka
ç besteniz var?
Albümde 8 Müzik, 7 Beste bana aittir.
Bestelerin içeriğinden bahseder misiniz?
Söz ve Müziği bana ait olan Barɪş üzerine 3 Dilde (Kürdçe, Türkçe ve Almanca) yaptɪğɪm bir parça var. Mardinin Muhteşem güzelliğini, Dinlerin ve Dillerin kardeşçe yaşadɪğɪnɪ anlatan Söz ve Müziği bana ait olan bir parça var. Bu parçayi Kürdçe ve Arapça okumuşuz Ben, Hasan Çuha, Jînda ve Hatice Gümüş Düet yapmɪşɪz. Arapça sözlerini Hasan Çuha yazmɪş. Roboskîde Öldürülen 34 Kürd Çocuklarɪnɪn anɪsɪna yapɪlmɪş bir parça var. Söz ve Müziği bana ait olan Newroz parçasɪ var. Aşk üzerine var, Hareketli Folklorik parçalar var. Yani bu Albümü dinleyen kendisini anlatan parçalarɪbulur.
Son süreçte yayın hayatına başlayan Kürtçe televizyon kanallarının Kürt müziğine katkısı nedir?
TV kanallarɪ sanatɪ ön planda tutup, kaliteli klipleri yayɪnlarlarsa Sanatçɪlarɪn yaptɪğɪ sanatɪ kitlelere ulaştɪrɪlmasɪna büyük bir katkɪsɪ olur. Eğer parayɪ ön planda tutup, her parayɪ verenin klibini yayɪnlarlarsa Kürt müziğine zarar verirler. Doğru dürüst Kürdçe bilmeyen kişiler kürdçeyi yanlɪş kullanɪyorlar „V“ kullanɪlacak yerde „W“ kullanɪyorlar, „Q“ kullanɪlacak yerde „K“ kullanɪyorlar, Grameri bozuyorlar vs vs. Örneğin: Burhan Çaçan denen şahɪs yɪllarca Kürdlüğünü inkar etti, son dönemde para için Kürdçe söylemeye başladɪ. Bir parçayɪ şöyle okumuş. „Zava zava lê Zava“. Kürdçe de „“ bayana hitap edilir. „Zava (Damat) “ evlenen Erkek kişiye deniliyor. Yani kendisi de ne dediğini bilmiyor. TV kanallarɪ onu yayɪnlɪyorlar, bunu dinleyenlerde bu parçayɪ „Zava zava lê Zava“ diye okuyorlar.
Avrupa Televizyonu Hayatɪnɪzɪn belgeselini yapmɪş. Ondan biraz bahseder misiniz? Televizyon sizi nasɪl buldu? Hayat hikayeniz onlarɪn dikkatlerini nasɪl çekmiş?
Benim Konserim vardɪ, P3 TV kanalɪ konsere gelmişti. Benim sanatsal çalɪşmalarɪmɪçok yakɪndan takip eden bir arkadaş onlara öneride bulunmuştu. Geldiler yanɪma kuliste sohbet ettik. Sanatɪndan dolayɪ sürgün edilen ve Anadili yasak olan, ama Avrupa Ülkesinde Kürdçe eğitim veren birisi olarak. Dikkatlerini çekmişti.
Ve Belgesel filmine başladɪlar. Tv ekibi benimle birlikte Mardine kadar geldiler. Çekimler bitti. Bu belgesel Filmi, Film Festivaline katɪlacak. Ummarɪm birinci olur.
Öğretmenlik ve Sanatɪ bir arada nasɪl götürüyorsunuz? Zor değilmi?
Elbet zor. Her iki mesleği de çok ama çok seviyorum ve severek yapɪyorum. Ders zamanɪnda Müziği düşünmemeye çalɪşɪyorum. Sahnedeyken de dersi düşünmemeye çalɪşɪyorum. Zamanɪmɪ çok iyi değerlendiriyorum diye bilirim ki boşa zaman harcamiyorum.
Kürt müziği dinleyicilerine ve hedef kitlenize son mesajınız?
Bu değerli zamanlarɪnɪ harcayɪp bu röportajɪ okuduklarɪ için çok teşekkür ederim ayrɪca Mardin Time okuyucularɪna ve tüm sevenlerime saygɪ ve sevgilerimi sunarɪm.
Son olarak yakɪn tarihlerde Mardinde bir programɪnɪz var mɪ?
Şuan yok, güzel bir Konser organize yapɪlɪrsa her zaman halkɪmɪn hizmetindeyim.
Teşekkkür ederiz.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanmanız için çerezler kullanılmaktadır.